uwzględnij wielkość liter
dokładna fraza
zawarta fraza
Aktualnie przeglądasz:
Dzieło / Wykaz pierwszych wydań

 

 

Wykaz pierwszych wydań dzieł Fryderyka Chopina

W opracowaniu Krzysztofa Grabowskiego


Poniższa lista - zorganizowana w porządku opusowym, zaś dla dzieł nie opusowanych w porządku chronologicznym - przedstawia podstawowe informacje dotyczące pierwszych wydań w każdym z krajów. Nie uwzględnia ona danych na temat licznych wydań tytułowych (Titelausgaben), które pojawiały się zwłaszcza w Niemczech. Datowanie części pierwodruków jest sprawą dyskusyjną, gdyż jak się okazało, daty rejestracji edycji angielskich często nie odpowiadały rzeczywistym datom publikacji. Z tej racji, zamieszczone poniżej daty dla każdego z pierwszych wydań uwzględniają wyłącznie rok publikacji. Bardziej szczegółowych informacji na ten temat udzielają źródła cytowane w bibliografii do niniejszego artykułu.

Pierwsze nakłady każdego z opisanych pierwodruków dostępne są na stronie internetowej http://www.cfeo.org.uk. Sporą część pierwszych oraz wczesnych edycji można również znaleźć na stronie http://chopin.lib.uchicago.edu. W tej sytuacji, nie było konieczne włączenie do opisów tekstu stron tytułowych, co praktykuje się zazwyczaj w drukowanych katalogach.


Źródła chopinowskie: pierwodruki (opis)



1. op. 1 - 11
2. op. 12-22
3. op. 23 - 34
4. op. 35 - 45
5. op. 46 - 55
6. op. 56 - 65
7. op. 66 - 73 (wyd. J. Fontana)
8. Dzieła nie opusowane

 

 

Rondo opus 1

 

Polska        Brzezina, Warszawa, 1825, (bez numeru wydawniczego)

Niemcy      A. M. Schlesinger, Berlin, 1835, (S. 2019.).

                   Hofmeister, Lipsk, 1839, (2375). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku.

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1836, (M. S. 1986.)      

                   Schonenberger, Paryż, 1840, (P. 605.)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1836, (W & Co No 1423.)

 

Wariacje opus 2

 

Austria      T. Haslinger, Wiedeń, 1830, (T. H. 5489.). W 1839 roku wydano drugą edycję z nowym numerem wydawniczym.

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1833, (M.S. 1312.)

                   Schonenberger, Paryż, 1840, (S. 606.)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1833, (W & Co No 820.)

 

Polonez opus 3

 

Austria      Mechetti, Wiedeń, 1831, (P. M. No 2178.). Począwszy od 1836 roku sprzedawano poprawioną wersję tej edycji z dodatkowym numerem wydawniczym ‘P. M. No 2178. 2723.' oraz alternatywną partię skrzypiec.

Francja      Richault, Paryż, 1835, (3301. R.)

                   M. Schlesinger, Paryż, 1837 (M.S. 2447.)

                   Schonenberger, Paryż, 1840, (S. 607.)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1836 (partia fortepianu: W & Co No 1662., partia wiolonczeli: W & Co No 1663.). Kompozycję sprzedawano w kilku wersjach instrumentalnych. Dotychczas odnaleziono wersję na fortepian i skrzypce (partia skrzypiec: W & Co No 1664.), oraz na fortepian i flet (partia fletu: W & Co No 2311.).

 

Sonata opus 4

 

Francja      Richault, Paryż, 1851, (10 868. R.)

Austria      C. Haslinger, Wiedeń, 1851 (T.H. 8147.)

Anglia        Cocks & Co, Londyn, 1851, (9727)

Włochy      Ricordi, Mediolan, 1851, (S 23298 S)

 

Rondo à la Mazur opus 5

 

Polska        Brzezina, Warszawa, 1828, (bez numeru wydawniczego)

Niemcy      Hofmeister, Lipsk, 1836, (2121). Drugiej edycji z numerem wydawniczym pierwodruku, wydanej w 1878, nie udało się do dzisiaj odnaleźć.

Francja      Schonenberger, Paryż, 1840, (S. 608.)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1837, (W & Co No 1552.)

 

Mazurki opus 6

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1833, (M.S. 1341.). Pierwszy nakład zawiera 4 mazurki, drugi i kolejne 5 mazurków.

Niemcy      Kistner, Lipsk, 1833, (996). Istnieją 3 nowo sztychowane edycje z numerem wydawniczym pierwodruku. Nowy numer wydawniczy dano edycji zawierającej także opus 7, którą opublikowano w 1872.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1833, (W & Co No 958.). Pierwszego mazurka sprzedawano także osobno. W nowo sztychowanej edycji E. Ashdowna z około 1892 zachowano numer pierwodruku aktualizując inicjały wydawcy.

 

Mazurki opus 7

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1833, (M.S. 1342.). Nowo sztychowana edycja: Brandus et Cie, 1847, (B et Cie 1342.).

Niemcy      Kistner, Lipsk, 1833, (997). Pierwszy nakład zawiera 4 mazurki, drugi i kolejne 5 mazurków. Istnieje pięć nowo sztychowanych edycji z numerem wydawniczym pierwodruku. Nowy numer wydawniczy dano edycji zawierającej także opus 6, która ukazała się w 1872.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1833, (W & Co No 959.). Od 1856 nakłady zawierają 5 mazurków. W nowo sztychowanej edycji E. Ashdowna z około 1890 zachowano numer pierwodruku aktualizując inicjały wydawcy.

 

Trio opus 8

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1833, (M. S. 1344.)

Niemcy      Kistner, Lipsk, 1833, (999). Nowa edycja, wydana w 1872, wskazuje obok numerów pierwodruku także zaktualizowane numery.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1833, (W & Co No 924.). Kompozycję tę sprzedawano także w wersji na fortepian, flet i wiolonczelę (partia fletu: W & Co No 930.)

 

Nokturny opus 9

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1833, (M. S. 1287.). Według M. J. E. Browna, nokturny włączono także do albumu, którego egzemplarza dotychczas nie zlokalizowano.

Niemcy      Kistner, Lipsk, 1833, (995). Istnieją następujące nowo sztychowane edycje z numerem wydawniczym pierwodruku: cztery dla drugiego nokturnu, trzy dla pierwszego i trzeciego. Drugi nokturn był także sprzedawany oddzielnie. Nowy numer wydawniczy dano edycji, którą ukazała się w 1872.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1833, dwa zeszyty: no 1 i 2 (W & Co No 916.), no 3 (W & Co No 917.). Drugi nokturn sprzedawano także osobno.

 

Etiudy opus 10

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1833, (M. S. 1399). Od grudnia 1842 edycja w posiadaniu firmy H. Lemoine'a, (2775. HL.).

Niemcy      Kistner, Lipsk, 1833, dwa zeszyty: no 1-6 (1018), no 7-12 (1019). Istnieją dwie nowo sztychowane edycje z numerem wydawniczym pierwodruku. Kolejne edycje, wydane po 1864, wskazują obok numerów pierwodruku także zaktualizowane numery wydawnicze. Etiudy pochodzące z tych edycji sprzedawano także oddzielnie.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1833, dwa zeszyty: no 1­-6 (W & Co No 960), no 7-12 (W & Co No 961). Etiudy no 2, 5, 7, 10 sprzedawano również osobno. W nowo sztychowanej edycji Ashdowna & Parry'ego wydanej po 1872 zachowano numer pierwodruku aktualizując inicjały wydawcy.

 

Koncert opus 11

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1833, (M. S. 1409.)

Niemcy      Kistner, Lipsk, 1833, (1020. 1021. 1022.). Nowo sztychowana edycja, wydana w 1858 roku, wskazuje obok numerów pierwodruku także zaktualizowany numer wydawniczy.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1834, (W & Co No 1086.). Egzemplarzy z pierwszych nakładów tej edycji dotychczas nie odnaleziono. Najwcześniejszy z dzisiaj znanych pochodzi z 1836.

 

Wariacje opus 12

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1833, (M. S. 1499.). Edycja w posiadaniu H. Lemoine'a od około 1857 roku. Numer wydawniczy ‘6631. HL', dodany na stronie tytułowej oraz na dole pierwszej strony tekstu muzycznego wskazuje, że edycję tę przedrukowano dopiero w 1867.

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1833, (5495)

Anglia        Cramer, Addison & Beale, Londyn, 1834, (1251)

 

Fantazja opus 13

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1834, (M. S. 1574.)

Niemcy      Kistner, Lipsk, 1834, (1033. 1034.). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1834, (W & Co No 1083.)

 

Rondo à la Krakowiak opus 14

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1834, (M. S. 1586.)

Niemcy      Kistner, Lipsk, 1834, (1038. 1039.)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1834, (W & Co No 1084.)

 

Nokturny opus 15

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1833, (M. S. 1529.). Nokturny włączono także do zbioru Album des Pianistes.

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1834, (5502). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku. Każdy z nokturnów z tej edycji sprzedawano również osobno.

Anglia        Wessel, Londyn, 1834, (W & Co No 1093.). Drugi nokturn sprzedawano także osobno.

 

Rondo opus 16

 

Francja      I. Pleyel et Cie; Paryż, 1834, (I.P. 16). Tuż po publikacji edycję tę nabył M. Schlesinger, (M. S. 1703.).

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1834, (5525)

Anglia        Wessel, Londyn, 1834, (W & Co No 1094.)

 

Mazurki opus 17

 

Francja      I. Pleyel et Cie, Paryż, 1834, (I.P. 2912.). Tuż po publikacji edycję tę nabył M. Schlesinger, (M. S. 1704.).

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1834, (5527). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem pierwodruku. Każdy z nokturnów z tej edycji sprzedawano również osobno.

Anglia        Wessel, Londyn, 1834, (W & Co No 1144)

 

Walc opus 18

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1834, (M. S. 1599.). Od grudnia 1842 edycja w posiadaniu firmy H. Lemoine'a, (2777. HL.).

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1834, (5545.). Istnieją dwie nowo sztychowane edycje z numerem wydawniczym pierwodruku. Trzecią nowo sztychowaną edycję opublikowano z nowym numerem wydawniczym w 1858.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1834, (W & Co No 1157)

 

Bolero opus 19

 

Francja      Prilipp et Cie, Paryż, 1834, (bez numeru wydawniczego). Numer wydawniczy ‘C. 237 P.' dodano począwszy od drugiego nakładu.

Niemcy      C. F. Peters, Lipsk, 1834, (2505)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1834, (W & Co No 1491.)

 

Scherzo opus 20

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1835, (M.S. 1832.). Utwór ten ukazał się również jako suplement do Gazette musicale de Paris z 1 lutego 1835.

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1835, (5599)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1835, (W & Co No 1492.)

 

Koncert opus 21

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1836, (M.S. 1940.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1836, (5654). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1836, (W & Co No 1642.)

 

Andante spianato i Polonez opus 22

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1836, (M.S. 1926.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1836, (5709). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku. Andante spianato sztychowano ponownie z nowym numerem wydawniczym w 1854 roku.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1836, (W & Co No 1643.). Egzemplarza z pierwszego nakładu tej edycji dotychczas nie odnaleziono. Najwcześniejszy z dzisiaj znanych pochodzi 1841 roku. Andante spianato sprzedawano także osobno.

 

Ballada opus 23

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1836, (M. S. 1928.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1836, (5706). Istnieje nowo sztychowana edycja z nowym numerem wydawniczym, wydana pod koniec tego samego roku w zbiorze Album Musical, Sammlung der neuesten Original Compositionen für Piano und Gesang.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1836, (W & Co No 1644.). W nowo sztychowanej edycji E. Ashdowna z około 1890 zachowano numer pierwodruku, aktualizując inicjały wydawcy.

 

Mazurki opus 24

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1836, (M.S. 1070.). Egzemplarz mazurków dołączono w formie kopii litograficznej do Revue et Gazette musicale de Paris z 24 stycznia 1836. Utwory te włączono także do albumu, którego egzemplarza dotychczas nie odnaleziono.

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1836, (5647.). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku. Każdy z mazurków z tej edycji sprzedawany był również osobno.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1836, (W & Co No 1645.). W nowo sztychowanej edycji E. Ashdowna z około 1882 zachowano numer pierwodruku, aktualizując inicjały wydawcy.

 

Etiudy opus 25

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1837, (M.S. 2427.). Od grudnia 1842 edycja w posiadaniu firmy H. Lemoine'a, (2776. HL.).

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1837, dwa zeszyty: no 1-6 (5832.), no 7-12 (5833.). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku. Każdą z etiud zarówno z pierwszej jak i z drugiej edycji sprzedawano również osobno.

Anglia        Wessel Co, Londyn, 1837, dwa zeszyty: no 1­-6 (W & Co No 1832.), no 7-12 (W & Co No 1833.). Pierwszą etiudę sztychowano ponownie przed 1840. Etiudy no 1, 2, 9 sprzedawano również osobno.


Polonezy opus 26

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1836, (M.S. 1929.). Skorygowaną wersję tej edycji w formie kopii litograficznej dołączono do Revue et Gazette Musicale de Paris z 31 lipca 1836.

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1836, (5707). Istnieją dwie nowo sztychowane edycje z numerem wydawniczym pierwodruku. Każdy z polonezów z ostatniej  edycji sprzedawany był również osobno.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1836, (W & Co No 1647.). Pierwszego poloneza sprzedawano również osobno.

 

Nokturny opus 27

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1836, (M. S. 1935.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1836, (5666.). Każdy z nokturnów sprzedawany był również osobno.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1836, (W & Co No 1648.). Drugi nokturn sprzedawano również osobno. W nowo sztychowanej edycji Ashdowna & Parry'ego wydanej po 1870 zachowano numer pierwodruku, aktualizując inicjały wydawcy. Każdy z nokturnów z tej z edycji sprzedawany był także osobno.

 

Preludia opus 28

 

Francja      Ad. Catelin et Cie, Paryż, 1839, dwa zeszyty: no 1-12, 13-24 z tym samym numerem wydawniczym (Ade C. (560) & Cie). Od listopada 1846 edycja była własnością firmy Brandus et Cie, dwa zeszyty: no 1-12, 13-24 z tym samym numerem wydawniczym (B. et Cie 4594.).

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1839, (6088.). Od 1857  preludia sprzedawano również w czterech zeszytach po sześć kompozycji. Następujące preludia sprzedawano także oddzielnie no 13 i 15 (od 1865 roku, z numerami wydawniczymi pierwodruku), no 6 i 11 razem oraz no 8 (od 1867, z nowymi numerami wydawniczymi).

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1840, dwa zeszyty: no 1-14, (W & Co No 3098.), no 15-24, (W & Co No 3099.). Preludium Des-dur (no 15) sprzedawano również osobno. W nowo sztychowanej edycji E. Ashdowna wydanej po 1890 zachowano numer pierwodruku, aktualizując inicjały wydawcy.

 

Impromptu opus 29

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1837, (M.S. 2467.). Edycja ta w formie kopii litograficznej ukazała się jako dodatek do Revue et Gazette musicale de Paris z 29 października 1837.

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1837, (5850.). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1837, (W & Co No 2166.)

 

Mazurki opus 30

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1837, (M.S. 2489.). Egzemplarz edycji w formie kopii litograficznej dołączono do Revue et Gazette musicale de Paris z 25 marca 1838. Mazurki te włączono także do albumu, którego egzemplarza dotychczas nie odnaleziono.

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1838, (5851.). Każdy z mazurków sprzedawano również osobno.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1837, (W & Co No 2170.)

 

Scherzo opus 31

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1837, (M. S. 2494.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1838, (5852.). Nowo sztychowanej edycji z 1858  nadano nowy numer wydawniczy.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1837, (W & Co No 2168.)

 

Nokturny opus 32

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1837, (M.S. 2500.)

Niemcy      A. M. Schlesinger, Berlin, 1838, no 1 (S. 2180 (1)), no 2 (S. 2180 (2)). Pierwszy nokturn włączono do zbioru Album du Pianiste, drugi zaś do II Album du Pianiste. Dla każdego z nich istnieją nowo sztychowane edycje z numerem wydawniczym pierwodruku: trzy dla pierwszego oraz dwie dla drugiego. Nokturny sprzedawano również razem.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1837, (W & Co No 2169.). Pierwszy nokturn sprzedawano również osobno. W nowo sztychowanej edycji E. Ashdowna & Parry'ego wydanej po 1872 zachowano numer pierwodruku aktualizując inicjały wydawcy. Każdy z nokturnów z tej z edycji sprzedawany był także osobno.

 

Mazurki opus 33

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1838, (M.S. 2714.). Edycję tę w formie kopii litograficznej dołączono do Revue et Gazette musicale de Paris z 28 października 1838.

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1838, (5985). Pierwsze dwa mazurki włączono do zbioru Album für Pianoforte und Gesang fûr das Jahr 1839. Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku. Każdy z mazurków z tej edycji sprzedawano również osobno.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1837, (W & Co No 2279.). Dwa ostatnie mazurki sprzedawano również oddzielnie. Egzemplarza pierwszego z nich dotychczas nie odnaleziono. Około 1872, firma Ashdown & Parry uaktualniła inicjały w numerze wydawniczym.

 

Walce opus 34

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1838, no 1 (M.S. 2715.1.), no 2 (M.S. 2716. 2.), no 3 (M. S. 2717. 3.). Walce włączono także do zbioru Album des Pianistes [...] 10e Année. Istnieje nowo sztychowana edycja drugiego walca z numerem wydawniczym pierwodruku lecz ze zaktualizowanymi inicjałami ‘B.et Cie' wydana po 1854.

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1838, no 1 (6032.), no 2 (6033.), no 3 (6034). Istnieją następujące nowo sztychowane edycje z numerem wydawniczym pierwodruku: jedna dla pierwszego walca, dwie dla drugiego. Kolejna nowa edycja pierwszego walca, wydana w 1858, nosi nowy numer wydawniczy.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1837, no 1 (W & Co No 2280.), no 2 (W & Co No 2281.), no 3 (W & Co No 2282.)

 

Sonata opus 35

 

Francja      E. Troupenas et Cie, Paryż, 1840, (T. 891.). Istnieje nowo sztychowana edycja dwóch ostatnich części sonaty z numerami wydawniczymi pierwodruku lecz ze zaktualizowanymi inicjałami wydawcy ‘E. T. et Cie', którą wydano pod koniec 1849 roku. Pod koniec 1850 roku obie edycje przeszły na własność firmy Brandus et Cie, która dodała swoje numery wydawnicze na dole pierwszych stron tekstu muzycznego: sonata (B. et Cie 6475.), marsz żałobny i finał (B. et Cie 6482.).

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1840, (6329). Istnieje nowo sztychowana edycja trzeciej części sonaty z numerem wydawniczym pierwodruku, którą włączono do nakładów sonaty począwszy od 1851. Nowo sztychowanej edycji marsza żałobnego wydanej pod koniec 1853 oraz następnym nadano nowy numer wydawniczy. Każda z edycji tej części sonaty była sprzedawana oddzielnie.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1840, (W & Co No 3549.). Trzecia część sonaty była również sprzedawana osobno.


Impromptu opus 36

 

Francja      E. Troupenas et Cie, Paryż, 1840, (T. 892.). Pod koniec 1850 edycja przeszła na własność firmy Brandus et Cie, która dodała swój numer wydawniczy na dole pierwszej strony tekstu muzycznego (B. et Cie 6477.).

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1840, (6333)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1840, (W & Co No 3550.)

 

Nokturny opus 37

 

Francja      E. Troupenas et Cie, Paryż, 1840, (T. 893.). Pod koniec 1850 edycja przeszła na własność firmy Brandus et Cie, która dodała swój numer wydawniczy na dole pierwszej strony tekstu muzycznego (B. et Cie 6481.). Istnieje nowo sztychowana edycja opatrzona wyłącznie numerem wydawniczym Brandusa, która ukazała się w 1877.

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1840, (6334). Każdy z nokturnów sprzedawany był również oddzielnie.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1840, (W & Co No 3554.)

 

Ballada opus 38

 

Francja      E. Troupenas et Cie, Paryż, 1840, (T. 925). Pod koniec 1850 edycja przeszła na własność firmy Brandus et Cie, która dodała swój numer wydawniczy na dole pierwszej strony tekstu muzycznego (B. et Cie 6484.).

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1840, (6330). Istnieje nowo sztychowana edycja opatrzona numerem wydawniczym pierwodruku.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1840, (W & Co No 3182.)

 

Scherzo opus 39

 

Francja      E. Troupenas et Cie, Paryż, 1840, (T. 926.). Pod koniec 1850 edycja przeszła na własność firmy Brandus et Cie, która dodała swój numer wydawniczy na dole pierwszej strony tekstu muzycznego (B. et Cie 6483.).

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1840, (6332)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1840, (W & Co No 3556.)

 

Polonezy opus 40

 

Francja      E. Troupenas et Cie, Paryż, 1840, (T 977). Pod koniec 1850 edycja przeszła na własność firmy Brandus et Cie, która dodała swój numer wydawniczy na dole pierwszych stron tekstu muzycznego (B. et Cie 6479.).

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1840, (6331). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku. Obydwa polonezy z tej edycji były sprzedawane osobno.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1840, (W & Co No 3557)

 

Mazurki opus 41

 

Francja      E. Troupenas et Cie, Paryż, 1840, (T. 978.). Pod koniec 1850 roku edycja przeszła na własność firmy Brandus et Cie, która dodała swój numer wydawniczy na dole pierwszych stron tekstu muzycznego (B. et Cie 6478.).

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1840, (6335). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku. Każdy z mazurków z tej edycji był sprzedawany osobno.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1840, (W & Co No 3558)

 

Walc opus 42

 

Francja      Pacini, Paryż, 1840, (3708)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1840, (6419). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1840, (W & Co No 3559.)

 

Tarantela opus 43

 

Francja      E. Troupenas et Cie, Paryż, 1841, (T. 1073.). Pod koniec 1850 edycja przeszła na własność firmy Brandus et Cie, która dodała swój numer wydawniczy na dole pierwszej strony tekstu muzycznego (B. et Cie 6480.). Istnieje nowo sztychowana edycja opatrzona wyłącznie numerem wydawniczym Brandusa, która ukazała się w 1877.

Niemcy      Schuberth & Comp., Hamburg, 1841, (449). Istnieje nowo sztychowana edycja opatrzona numerem wydawniczym pierwodruku.

Anglia        Wessel & Stapleton, Londyn, 1841, (W. & S. No 5295.)

Włochy      Ricordi, Mediolan, 1841 (P 13042 Q)

 

Polonez opus 44

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1841, (M. S. 3477.)

Austria      Mechetti, Wiedeń, 1841, (P. M. No 3577.). W nowo sztychowanej edycji z około 1868 zmodyfikowano nieznacznie numer wydawniczy (P. M. 3577.).

Anglia        Wessel & Stapleton, Londyn, 1842, (W.& S. No 5226; w późniejszych nakładach poprawiono błąd w numerze wydawniczym ‘W.& S. No 5296'). Egzemplarza z pierwszego nakładu tej edycji dotychczas nie odnaleziono. Najwcześniejszy z dzisiaj znanych pochodzi z 1844.

 

Preludium opus 45

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1841, (bez numeru wydawniczego), w zbiorze Keepsake des Pianistes. Druga edycja: 1842, (M. S. 3518.).

Austria      Mechetti, Wiedeń, 1842, (P. M. No 3594.). Pierwszy nakład tej edycji ukazał się w zbiorze Album-Beethoven'.

Anglia        Wessel & Stapleton, Londyn, 1842, (W.& S. No 5297.)

 

Allegro de concert opus 46

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1841, (M. S. 3481.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1842, (6651)

Anglia        Wessel & Stapleton, Londyn, 1842, (W & S No 5298)

 

Ballada opus 47

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1841, (M. S. 3486.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1842, (6652.)

Anglia        Wessel & Stapleton, Londyn, 1842, (W. & S. No 5299.). Najwcześniejsze z dzisiaj znanych egzemplarzy tej edycji pochodzą z 1843-44 roku.

 

Nokturny opus 48

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1841, no 1: (M. S. 3487.), no 2: (M. S. 3488.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1842, (6653). Obydwa nokturny sprzedawano także osobno.

Anglia        Wessel & Stapleton, Londyn, 1842, no 1: (W. & S. No 5300.), no 2: (W. & S. No 5301.; w późniejszych nakładach ‘W. & S. No 5301.A'). Najwcześniejsze z dzisiaj znanych egzemplarzy drugiego nokturnu pochodzą z 1843-44.

 

Fantazja opus 49

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1841, (M. S. 3489.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1842, (6654)

Anglia        Wessel & Stapleton, Londyn, 1842, (W. & S. No 5301., błędny numer wydawniczy (identyczny jak w op. 48 no 2)).

 

Mazurki opus 50

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1842, (M.S. 3692.). Druga edycja pierwszego mazurka ukazała się bez numeru wydawniczego w zbiorze 2E Keepsake des Pianistes.

Austria      Mechetti, Wiedeń, 1842, (P. M. No 3682.). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku.

Anglia        Wessel & Stapleton, Londyn, 1842, (W.& S. No 5303.)

 

Impromptu opus 51

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1843, (M. S. 3847.). Edycję tę w formie kopii litograficznej ofiarowano również czytelnikom Gazette Musicale z 9 lipca 1843.

Niemcy      Hofmeister, Lipsk, 1843, (2900). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku.

Anglia        Wessel & Stapleton, Londyn, 1843, (W. & S. No 5304.)


Ballada opus 52

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1843, (M. S. 3957.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1843, (7001)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1844, (W & Co No 5305.). Najwcześniejsze z dzisiaj znanych egzemplarzy tej edycji pochodzą z 1845.

 

Polonez opus 53

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1843, (M. S. 3958.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1843, (7002). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1844, (W & Co No 5306.). Najwcześniejsze z dzisiaj znanych egzemplarzy tej edycji pochodzą z 1845.

 

Scherzo opus 54

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1843, (M.S. 3959.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1843, (7003)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1844, (W & Co No 5307). Najwcześniejsze z dzisiaj znanych egzemplarzy tej edycji pochodzą z 1845.

 

Nokturny opus 55

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1844, (M. S. 4084.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1844, (7142). Każdy z nokturnów sprzedawano także osobno.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1844, (W & Co No 5308). Pierwszy nokturn sprzedawany był także oddzielnie. W nowo sztychowanej edycji Ashdowna & Parry'ego, wydanej po 1872, zachowano numer pierwodruku aktualizując inicjały wydawcy.

 

Mazurki opus 56

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1844, (M. S. 4085.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1844, (7143). Każdy z mazurków sprzedawano także osobno.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1845, (W & Co No 5309)

 

Berceuse opus 57

 

Francja      J. Meissonnier, Paryż, 1845, (J. M. 2186.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1844, (7259). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1845, (W & Co No 6313.)


Sonata opus 58

 

Francja      J. Meissonnier, Paryż, 1845, (J. M. 2187.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1844, (7260). Trzecią część utworu sprzedawano także osobno.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1845, (W & Co No 6314.)

 

Mazurki opus 59

 

Francja      Brandus et Cie, Paryż, 1846, (M. S. 4292.). Kopię litograficzną drugiego mazurka dołączono do Revue et Gazette musicale de Paris z 24 maja 1846 roku.

Niemcy      Stern & Cie, Berlin, 1844, (S. et Co 71). Około 1855, edycja przeszła na własność firmy Friedländer, która w 1860 opublikowała nowo sztychowaną edycję z numerem wydawniczym pierwodruku, lecz ze zmienionymi inicjałami (G. H.). Ta edycja była kolejno własnością firm C. F. Peters oraz A. M. Schlesinger (R. Lienau).

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1845, (W & Co No 6315.)

 

Barkarola opus 60

 

Francja      Brandus et Cie, Paryż, 1846, (B. et Cie. 4609.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1846, (7545)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1846, (W & Co No 6317)

 

Polonez-Fantazja opus 61

 

Francja      Brandus et Cie, Paryż, 1846, (B. et Cie 4610.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1846, (7546)

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1846, (W & Co No 6318)

 

Nokturny opus 62

 

Francja      Brandus et Cie, Paryż, 1846, (B. et Cie 4611.). Kopię litograficzną drugiego nokturnu włączono do zbioru Album des Pianistes.

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1846, (7547). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku. Każdy z nokturnów z tej edycji był także sprzedawany osobno.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1846, (W & Co No 6319.)

 

Mazurki opus 63

 

Francja      Brandus et Cie, Paryż, 1847, (B. et Cie 4742.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1847, (7714). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku. Każdy z mazurków z tej edycji był także sprzedawany osobno.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1848, (W & Co No    .), numer wydawniczy ‘6320' uzupełniono począwszy od drugiego nakładu).

                   Op. 63 no 1: Cramer, Beale & Co, Londyn, 1848, (4509)

 

Walce opus 64

 

Francja      Brandus et Cie, Paryż, 1847, no 1: (B. et Cie 4743. (1), no 2: (B. et Cie 4743. (2)), no 3: (B. et Cie 4743. (3)). Kopię litograficzną pierwszego walca włączono do zbioru Album de Piano. Istnieje nowo sztychowana edycja pierwszego walca z numerem wydawniczym pierwodruku opublikowana po 1854.

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1847, edycja w zbiorze: (7721). Edycje pojedyncze, 1849: no 1: (7715), no 2: (7716), no 3: (7717). Istnieje nowo sztychowana edycja z numerem wydawniczym pierwodruku zarówno zbioru jak i pierwszego walca. Kolejne nowo sztychowane edycje każdego z walców, wydane w 1858, wskazują obok numerów pierwodruku także zaktualizowane numery wydawnicze.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1848, no 1: (W & Co No 6321.), no 2: (W & Co No 6322), no 3: (W & Co No 6323.)

                   Op. 64 no 1: Cramer, Beale & Cie, Londyn, 1848, no 1: (4368), no 2: (4369), no 3: (4502). Istnieją nakłady dwóch pierwszych walców zrealizowane przez firmę Chappell & Co po 1861.

 

Sonata opus 65

 

Francja      Brandus et Cie, Paryż, 1847, (B. et Cie 4744.)

Niemcy      Breitkopf & Härtel, Lipsk, 1847, (7718). W 1850  wydano także wersję na fortepian i skrzypce (z numerem wydawniczym ‘7718 a' dla partii skrzypiec). Trzecią część sonaty z nowo sztychowaną partią wiolonczeli włączono również do zbioru ‘Lyrische Stücke für Violoncell und Pianoforte'. Poprawioną wersję pierwodruku zarówno na wiolonczelę jak i skrzypce przedrukowano także z numerami wydawniczymi serii Volksausgabe.

 

Pierwsze wydania pośmiertne (opus 66-73)

 

Polska        Wildt, Kraków, 1852, Deux Valses mélancoliques (op. 70 no 2 i op. 69 no 2): (3)

                   Chrząszcz, Żytomir, ok. 1853, op. 71 no 2, (bez numeru wydawniczego)

Francja      J. Meissonnier fils, Paryż, 1855, Œeuvres posthumes, op. 66: (J. M. 3523.), op. 67: (J. M. 3524.), op. 68: (J. M. 3525.), op. 69: (J. M. 3526.), op. 70: (J. M. 3527.), op. 71 no 1: (J. M. 3528.), op. 71 no 2: (J. M. 3529.), op. 71 no 3: (J. M. 3530.),op. 72: (J. M. 3531.), op. 73: (J. M. 3532.). Utwory te sprzedawano w zbiorze oraz osobno.

Niemcy      A. M. Schlesinger, Berlin, 1855, Œeuvres posthumes, op. 66: (S. 4392.), op. 67: (S. 4393.), op. 68: (S. 4394.), op. 69: (S. 4395.), op. 70: (S. 4396.), op. 71 no 1: (S. 4397.), op. 71 no 2: (S. 4398.), op. 71 no 3: (S. 4399.), op. 72: (S. 4400.), op. 73: (S. 4401.). Utwory te sprzedawano w zbiorze oraz osobno. Istnieją następujące nowo sztychowane edycje z numerem wydawniczym pierwodruku: trzy dla op. 66, jedna dla op. 68 no 4 (jej pierwszy nakład ukazał się 29 lipca 1855 jako dodatek do berlińskiego czasopisma Echo), op. 69 i op. 71 no 1. Druga edycja op. 69 nie jest całkowicie nowa, gdyż wykorzystano w niej część matryc z pierwszej edycji.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1853, Deux Valses mélancoliques (op. 70 no 2 i op. 69 no 2): (W & Co No 8015.)

                   Ewer & Co, Londyn, 1854, Deux Valses mélancoliques (op. 70 no 2 i op. 69 no 2): (bez numeru wydawniczego)

                   Ewer & Co, Londyn, ok. 1860, op. 66: (bez numeru wydawniczego)

                   Ashdown & Parry, Londyn, po 1860, op. 66: (bez numeru wydawniczego)

                   Lamborn, Cock & Co, 1865, op. 66: (L. & C & Co 3756.). Edycję tę przedrukowała w tym samym roku firma Cramer & Co.

 

Pieśni opus 74

 

Polska        Friedlein, Warszawa, 1853, Do M. (op. 74 no 6): (R. 93 F.(2.)). Według katalogu Chomińskiego i Turło, pieśń tę opublikowano w zbiorze Album na korzyść Warszawskiego Towarzystwa Wsparcia Artystów Muzycznych.

                   Kocipiński, Kijów, 1857, Wojak, Życzenie (op. 74 no 10, 1): (A.K. 43., A.K. 44.)

                   Gebethner i Spółka, Warszawa, 1859, (op. 74 no 1-16): (G. C. 84-99, na stronie tytułowej), S. 4638.-S. 4653., w tekście muzycznym). Jak wskazują numery wydawnicze, edycję tę sztychowała dla wydawcy polskiego firma berlińskiego Schlesingera. Każdą z pieśni sprzedawano w zbiorze oraz oddzielnie. Pieśń op. 74 no 17 (wydaną z numerem wydawniczym S. 4654.), włączono do późnych nakładów zbioru oraz sprzedawano osobno.

Niemcy      A. M. Schlesinger, Berlin, 1859, (S. 4797.-S. 4812). Każdą z pieśni sprzedawano w zbiorze oraz oddzielnie. Pieśń op. 74 no 17 włączono do dwóch wersji głosowych nowo sztychowanej edycji wydanej w 1872  z nowymi numerami wydawniczymi.

Anglia        Lucas, Weber & Co, Londyn, 1874, (S L. W & Co 299). Każdą z 17 pieśni sprzedawano w zbiorze oraz oddzielnie.

Francja      Hamelle, Paryż, 1879, (J. 1467 H.). Każdą z 17 pieśni sprzedawano w zbiorze oraz oddzielnie (dopiero po 1910 roku). W późniejszych nakładach, istniejących w dwóch wersjach głosowych, część pieśni przetransponowano. Istnieje nowo sztychowana edycja z nowymi numerami wydawniczymi, przeznaczona wyłącznie do sprzedaży oddzielnej, która ukazywała się stopniowo począwszy od 1879. W tym samym roku wydano także w celach reklamowych pieśń op. 74 n° 14 w czasopiśmie Le Figaro.

 

[Dzieła nie opusowane]

 

Polonez g-moll

 

Polska          Cybulski, Warszawa, 1817, (114)

 

Mazurki G-dur i B-dur

 

Polska        W. Kolberg, Paryż, 1826, (bez numeru wydawniczego). Egzemplarza mazurka B-dur, wydanego równocześnie, nie odnaleziono. Drugą edycję tych utworów wydał w 1851 R. Friedlein.

 

Grand Duo concertant

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1833, (M. S. 1376.). Istnieje wersja na fortepian i skrzypce (z numerem wydawniczym ‘M. S. 1376. B.' dla partii skrzypiec)

Niemcy      A. M. Schlesinger, Berlin, 1833, (S. 1777.). Na stronach tytułowych późniejszych nakładów dodano błędny numer opusu (Op. 15). Istnieje wersja na fortepian i skrzypce z identycznym numerem wydawniczym dla partii skrzypiec.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1833, (fortepian: W & Co No 1076, wiolonczela: W & Co No 1077). Istnieje wersja na fortepian i skrzypce (z numerem wydawniczym ‘W & Co No 1078' dla partii skrzypiec).

 

Hexameron

 

Włochy      Ricordi, Mediolan, 1839, (N 10982 N, na niektórych stronach C 10982 C lub C       10982 N)

Austria     C. Haslinger, Wiedeń, 1839 (T.H. 7700.). W 1875  edycja przeszła na własność firmy A. M. Schlesinger (Lienau).

Francja      Troupenas et Cie, Paryż, 1841, (T. 1066.). Egzemplarzy z nakładów zrealizowanych przez pierwszego właściciela dotychczas nie odnaleziono. W 1850 edycja przeszła na własność firmy Brandus et Cie, która w kolejnych nakładach dodała swój numer wydawniczy na dole pierwszej strony tekstu muzycznego (B. et Cie 6643.). Istnieje także nakład wydany po 1899 przez kolejnego wlaściciela tej edycji, firmę Joubert.

Anglia        Cramer, Addison & Beale / R. Mills, Londyn, 1840, (406). Egzemplarzy z pierwszych nakładów tej edycji dotychczas nie odnaleziono. Najwcześniejszy z dzisiaj znanych, wydany wspólnie przez firmy Cramer & Co / R. Mills, pochodzi z około 1865.

 

Etiudy z Méthode des Méthodes

 

Francja      M. Schlesinger, Paryż, 1840, (M. S. 2345. bis.). Pierwszą edycję etiud włączono do drugiej części publikacji Méthode des Méthodes Fétisa i Moschelesa. Samodzielna nowo sztychowana druga edycja ukazała się z nowym numerem wydawniczym w 1845.

Niemcy      A. M. Schlesinger, Berlin, 1840, (S. 2207.; w późniejszych nakładach: S. 2207. (3)). Pierwszą edycję etiud włączono do trzeciej części publikacji Méthode des Méthodes Fétisa i Moschelesa. Samodzielna nowo sztychowana druga edycja ukazała się z nowym numerem wydawniczym w 1841.

Anglia        Chappell & Co, Londyn, 1840, (6084). Etiudy stanowią partię trzeciej części angielskiej wersjii Méthode des Méthodes Fétisa i Moschelesa noszącej tytuł Complete System of Instruction for the Piano-Forte.

 

Mazurek dedykowany Emilowi Gaillardowi

 

Francja      Chabal, Paryż, 1841, (litera ‘C' zamiast numeru wydawniczego). Pierwsze nakłady włączono do zbioru Album de Pianistes Polonais. W późniejszych nakładach dodano numer wydawniczy ‘Ch: 466.'.

Niemcy      Bote & Bock, Berlin, 1855, (B. & B. 3359.)

 

Mazurek z La France Musicale

 

Francja      Escudier frères / La France Musicale, Paryż, 1841, (bez numeru wydawniczego). Pierwszy nakład włączono do zbioru Six Morceaux de Salon Pour le Piano. Egzemplarzy drugiej edycji wydanej w 1845 dotychczas nie odnaleziono. Wydanie firmy Brandus et Cie z 1848 z numerem wydawniczym ‘B. & Cie. 4860.' jest najprawdopodobniej przedrukiem tej edycji.

Niemcy      Fils de B. Schott, Moguncja, 1842, (6493.2.). Pierwszy nakład ukazał się w zbiorze Notre temps. Douze Morceaux Pour le Piano.

Anglia        Wessel & Co, Londyn, 1846, (W & Co No 6316.)

 

Wariacje E-dur na temat Steh'auf, steh'auf o du Schweitzer Bub

 

Francja      Richault, Paryż, 1851, (10 869. R.)

Austria      C. Haslinger, Wiedeń, 1851 (T.H. 8148.); W 1875 roku edycja przeszła na własność firmy A. M. Schlesinger (Lienau).

Anglia        Cocks & Co, Londyn, 1851, (9728; na większości stron błędny numer           wydawniczy ‘9782')

Włochy      Ricordi, Mediolan, 1851, (e 23299 e)

 

Walc E-dur

 

Polska        Towarzystwo muzyczne, Lwów, 1861, (343.). Utwór ukazał się w zbiorze Album Towarzystwa muzycznego we Lwowie za rok 1861. Jego drugą edycję opublikował Chaberski w Krakowie w 1871.

 

Polonez gis-moll

 

Polska        Kaufmann, Warszawa, 1864, (20)

Austria      Fils de B. Schott, Moguncja, 1864, (17943.)

 

Walc e-moll

 

Polska        Kaufmann, Warszawa, 1868, (J 159 K)

Austria      Fils de B. Schott, Moguncja, 1868, (19551.)

 

Polonez Ges-dur

 

Polska        Kaufmann, Warszawa, 1869. Nie odnaleziono dotychczas egzemplarzy tej edycji.

Austria      Fils de B. Schott, Moguncja, 1869, (20029.)

 

Mazurek C-dur

 

Polska        Kaufmann, Warszawa, 1869, (J 171 K)

Austria      Fils de B. Schott, Moguncja, 1869, (20030.)

 

Lento con gran espressione,  Mazurek D-dur

 

Polska         Leitgeber i Spółka, Poznań, 1875, (M. L. 18). Utwory te ukazały się w zbiorze zatytułowanym Trzy Mazury Adagio utwory młodości Fryderyka Chopina, zawierającym także dwa wcześniej wydane mazurki (B-dur i G-dur).

 

 

 


 

Start : O Nas : Redakcja : Kontakt : Mapa serwisu
Copyright by TIFC 2008. Realizacja Rotos.